Over de beginleeftijd voor pianolessen...
"Vanaf welke leeftijd kunnen kinderen bij Piejaanoo terecht voor lessen?" is de vraag die zowat het meest in m'n mailbox belandt. En voor mij ook één van de moeilijkste vragen om te beantwoorden. Want ieder kind is verschillend. En hoe jonger de kinderen, hoe groter de verschillen vaak zijn. Ik doe toch een poging om een antwoord op deze vraag te formuleren.
Ten eerste is het belangrijk dat het kind zelf wil leren. Dat het open staat om nieuwe dingen te proberen en ontdekken. En dat het dingen kan/wil aannemen van een autoriteit ter zake. Jonge kinderen zijn vaak bezig met hun eigen spel en houden graag de touwtjes zelf in handen. Zo had ik eens een vierjarig meisje op proefles. We hadden een aangenaam half uurtje aan de piano, maar van 'les' kwam er niet veel in huis. Op elke vraag van mij en bij elk opdrachtje dat ik haar gaf antwoordde ze: "ik wil een ander spelletje spelen, ik zeg jou wat je moet doen en jij doet met mij mee." Ik heb haar spelletje fijn meegespeeld, maar telkens ook geprobeerd om haar op een zachte manier terug bij mijn vraag of opdracht te brengen. Helaas, dat lukte niet. We hebben ons dat half uur goed geamuseerd aan de piano, dat zag haar mama ook. Die zag gelukkig ook in dat haar dochter nog wat te jong was om echt les te krijgen. Gelukkig, want een kind op die leeftijd forceren tot iets waar het nog niet klaar voor is, heeft in mijn ogen een averechts effect.
Daarnaast verwacht ik van een kind ook enkele cognitieve vaardigheden. Onder andere kunnen tellen tot vijf, zodat we de vingers kunnen tellen en vingerzettingen kunnen benoemen. Ook handig als het kind die cijfertjes visueel kan herkennen.
Op motorisch vlak kan er heel veel tijdens de pianoles aangeleerd worden. We beginnen met grove motorische oefeningen en verfijnen die tot fijnmotorische bewegingen. Specifieke motorische testen op voorhand zijn in mijn ogen niet nodig: tijdens de pianoles kunnen we extra oefeningen aanwenden om specifieke motorische vaardigheden extra in te oefenen. Ik schrijf bewust 'in mijn ogen', want ik kwam al pianoleraren tegen die daarover van mening verschillen (onder andere tijdens mijn scriptieverdediging ).
Om daar nu toch een leeftijd op te plakken: de meeste kleuters uit de laatste kleuterklas zijn hier wel klaar voor. Jonger soms ook, maar dat hangt heel sterk van het kind zelf af. Zo gaf ik al les aan een enthousiaste driejarige, maar besliste ik in overleg met de ouders van een zesjarige dat het beter was om nog even te wachten met lessen. Meestal nodig ik het kind in kwestie eens uit voor een proefles. Tijdens die proefles kunnen we dan rustig kennis maken met elkaar, doe ik enkele speelse en eenvoudige activiteiten, en pols ik naar de verwachtingen van het kind en de ouders. Na die proefles kunnen dan zowel het kind in kwestie, de ouders en ikzelf evalueren of het zinvol is om op dat moment lessen te starten.
Maar het allerbelangrijkste bij jonge kinderen is de rol van de ouders in heel dit verhaal. Kinderen -niet enkel op jonge leeftijd - ervaren graag betrokkenheid van hun ouders. Mama en/of papa die van tijd tot tijd even meekijken (of zelfs mee oefenen!) tijdens het piano spelen thuis, wat hulp bij het plannen thuis zodat piano spelen zowat dagelijks even aan bod komt, ervoor zorgen dat piano en lesmateriaal binnen handbereik van het kind zijn, ... Allemaal kleine dingen die je als ouder kan doen om zo het speelplezier van je kind te vergroten. Want piano leren spelen is zo veel meer dan een half uurtje per week naar de les komen.